Please select a page template in page properties.

Krachtenveld

It is important to note the linkage between Research Data Policy, Technology and Support. To promote conscious and successful use of research data, these three aspects should be offered simultaneously to researchers | LERU, 2013

Data supporter ben je nooit alleen. Data support wordt vormgegeven bij verschillende bedrijfsonderdelen en op verschillende niveaus. Top-down en bottum-up. Om zo effectief mogelijk te werken, is het zinvol zicht te krijgen op de verschillende belangen, rollen en verantwoordelijkheden binnen en buiten jouw organisatie. In deze paragraaf schetsen we het krachtenveld en nodigen je uit om na te denken over de kansen die er liggen om data support vorm te geven

Krachten

De afgelopen hoofdstukken hebben duidelijk gemaakt dat er nogal wat spelers en krachten zijn waar je als data supporter mee te maken kunt krijgen. 

Een data supporter werkt in een krachtenveld van:

  • Wetten en beleid
    Met welke wetten en beleid heb je te maken? Organisatie-breed, nationaal, Europees?
  • Technische infrastructuur 
    Welke tools zijn er beschikbaar? Is het laagdrempelig en gebruikersvriendelijk om ermee te werken? Passen de tools in de workflow van de onderzoek(st)er?
  • Stakeholders
    Wie spelen er allemaal een rol in RDM? Denk aan onderzoeksfinanciers, tijdschriften, data-archieven, etc. En wie zijn je mede data supporters? Denk aan de privacy officer, collega data stewards, de medisch ethische toetsingscommissie, functionaris gegevensbescherming, juristen, beleidsmedewerkers, informatiebeveiligingsexperts, datamanagers, etc, zowel in de backoffice als frontoffice
  • Cultuur
    Wat zijn de heersende onderzoekspraktijken? Hoe 'doen we de dingen' hier? 
  • Kennis 
    Wat weet een onderzoeker over het opslaan, beheren, archiveren en delen van onderzoeksdata? Wat weet jij en hoe kan jouw kennis die van de onderzoeker aanvullen en andersom? 
  • Gespreks- en beïnvloedingsvaardigheden 
    Hoe breng je over wat je weet? Ben je in staat de vraag achter de vraag te achterhalen? Hoe goed zijn jouw gespreks- en beïnvloedingsvaardigheden?
  • Drijfveren/Motivatie
    Wat drijft een onderzoeker? What makes him or her tick? En wat drijft jou? Waarom ben jij data supporter?
     

In onderstaand schema zie je een model van de manieren waarop een aantal van bovengenoemde krachten elkaar onderling beïnvloeden (RIDLS, 2013).

Het krachtenveld beïnvloeden 

Interventies op één niveau hebben invloed op andere niveaus. Als er bijvoorbeeld binnen een vakgebied een laagdrempelige, gebruikersvriendelijke manier beschikbaar komt om onderzoeksdata te delen, kan dat de cultuur binnen een groep (op termijn) veranderen. Meestal kun je dit soort conclusies echter niet zo 1:1 trekken en is er sprake van 'een samenloop van omstandigheden'. Zo laat onderzoek naar de motivatie voor het open delen van onderzoeksdata bijvoorbeeld zien dat er vele zichtbare én onzichtbare afhankelijkheden zijn die bepalen of onderzoekers hun gedrag veranderen (Zuiderwijk & Spiers, 2019). Het filmpje hieronder geeft je daar meer inzicht in.  

Motivations for openly sharing research data and for re-using open research data are interrelated to each other in a complex manner. For instance, if researchers are demotivated because it takes great effort to interpret a particular open dataset, they may still be motivated to re-use that particular dataset if it is strongly relevant to their research. Thus, the different factors have different weights and their combinations need to be considered rather than looking at individual motivation categories in a ‘stand-alone fashion’ |  Zuiderwijk & Spiers, 2019 

In de spotlight


Casus politiek beïnvloeden

Horizon 2020 is het huidige Europese financieringsprogramma voor onderzoek en innovatie. De TU Delft, Universiteit Leiden, Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit Twente en TU Eindhoven schreven een 'Position paper on open access to research data in Horizon 2020'  (Delft University of Technology, 2013) geschreven om de politieke besluitvorming rondom het open stellen van onderzoeksdata te beïnvloeden. Met succes. 

De Europese commissie heeft de lijn uitgezet en een Open Research Data Pilot in het leven geroepen (European Commission, 2013) :

"Projects participating in the Pilot will be required to deposit the research data described above, preferably in a research data repository and as far as possible, take measures to enable third parties to access, mine, exploit, reproduce and disseminate this research data. At the same time, projects should provide information about tools and instruments at the disposal of the beneficiaries and necessary for validating the results, for instance specialised software or software code".

Zie ook 'Guidelines on data management in Horizon 2020'  (European Commission, 2016) en de paragraaf Datamanagementplan.

Casus cultuuromslag

Er kan binnen een domein een situatie ontstaan die onderzoekers aanmoedigt hun gegevens hoofdzakelijk in plaatselijke onderzoekscentra op te slaan. Dit was ook het geval binnen de taal- en tekstwetenschappen. Door toenemende zichtbaarheid en activiteiten van de infrastructuren CLARIN (n.d.) en DARIAH (n.d.) groeide in het veld snel het besef dat er een goede data-infrastructuur voorhanden was. De NWO-investeringssubsidie voor Nederlab (n.d.) en CLARIAH (n.d.) waren een belangrijke ondersteuning van de verdere ontwikkeling in de humaniora in Nederland.

Invloed uitoefenen op het evalueren van onderzoek en onderzoekers

Om ervoor te zorgen dat de omgang met onderzoeksdata (kwalitatieve RDM) meetelt in de waardering van onderzoek en onderzoekers, schreef de LCRDM-werkgroep 'Bewustwording/Engagement' in 2017 een notitie over evaluatie van datamanagement (LCRDM, 2017). Het document heeft gediend als input van een werkgroep die het Standard Evaluation Protocol (SEP, VSNU, 2016) herziet. 


Bronnen 

Klik om te openen/sluiten

NB (2023): Some of these sources may no longer be maintained or may have moved URLs. The E4DS website is currently being updated; for archival reasons, we will not update this particular source list, but encourage you to search for them via your favourite search engine or to ask our coaches for their recommendations. Apologies for any inconvenience!

 

 

Andrews, Heather, Beckles, Zosia, Dunning, Alastair, Jans, Jan, Kraaikamp, Emilie, Kurapati, Shalini, von Stein, Ilona. (2018, September). GDPR in research - what does it mean for research institutions?. Zenodo. http://doi.org/10.5281/zenodo.1408108

CLARIN (n.d.). https://www.clarin.eu/

CLARIAH (n.d.). https://www.clariah.nl/

DARIAH (n.d.). http://www.dariah.eu/

Delft University of Technology, Erasmus University, Leiden University, Twente University, Eindhoven University of Technology (2013). Position Paper on Open Access of Scientific Data in Horizon 2020. https://weblog.library.tudelft.nl/wp-content/uploads/2013/11/Position-Paper-on-Open-Access-to-Scientific-Data-in-Horizon-2020.pdf

European Commission (2013). Horizon 2020. Guidelines to the Rules on Open Access to Scientific Publications and Open Access to Research Data in Horizon 2020. https://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/grants_manual/hi/oa_pilot/h2020-hi-oa-pilot-guide_en.pdf

European Commission. (2016). H2020 Programme. Guidelines on Data Management in Horizon 2020. http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/grants_manual/hi/oa_pilot/h2020-hi-oa-data-mgt_en.pdf

LCRDM (2017). Conceptnota RDM als onderdeel van het SEP. https://www.lcrdm.nl/files/lcrdm/2019-04/Conceptnota%20RDM%20in%20het%20SEP_v20170914.pdf & https://www.edugroepen.nl/sites/RDM_platform/Bewustwording/Incentives,%20notitie%20RDM%20in%20het%20SEP.aspx

LERU. (2013). LERU Roadmap for Research Data [Advice Paper]. Retrieved from https://www.leru.org/publications/leru-roadmap-for-research-data#

Nederlab (n.d.) Nederlab. https://www.nederlab.nl/onderzoeksportaal/?action=verkennen

Research Information and Digital Literacies Coalition, RIDLS. (2013, July). Helping to open up: improving knowledge, capability and confidence in making research data more open. Retrieved from http://www.informall.org.uk/wp-content/uploads/2015/11/CC536D001-1-2-training-for-making-research-data-more-open-FINAL-VERSION.pdf 

VSNU (2016). Standard Evaluation Protocol 2015 – 2021 Protocol for Research Assessments in the Netherlands Amended version, 2016. http://www.vsnu.nl/files/documenten/Domeinen/Onderzoek/SEP2015-2021.pdf 

Zuiderwijk, A., Spiers, H. (2019). Sharing and re-using open data: A case study of motivations in astrophysics. International Journal of Information Management. Volume 49, pages 228-241. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2019.05.024